Ngữ văn 6 - Bài 8: Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật - Cánh diều
Soạn bài : Đọc hiểu văn bản: Vì sao chúng ta phải đối
xử thân thiện với động vật?
I.
Chuẩn bị
- Nghị luận xã hội (trình
bày một ý kiến) là nêu lên ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng cụ thể nhằm thuyết
phục người đọc, người nghe tán thành ý kiến của người viết, người nói về một hiện
tượng trong đời sống.
- Khi đọc văn bản nghị
luận:
+ Nhan đề cho biết nội
dung, đề bài của bài viết là bàn luận về lí do chúng ta phải đối xử thân thiện
với động vật.
+ Ở văn bản này, người
viết đang bảo vệ các loài động vật. Để bảo vệ chúng, người viết đã nêu lên những
lí lẽ và bằng chứng:
- Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ:
nhìn lũ kiến “hành quân” tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm
cánh diều thả chơi…
- Không có động vật thì cuộc sống của con
người rất khó khăn: gà trống gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích đùa vui
trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc, người nông dân được mẻ
tôm, mẻ cá đem về làm thức ăn…
- Loài người kì thực cũng chỉ là một loài
đặc biệt trong thế giới động vật: con người cùng tổ tiên với khỉ và vượn…
- Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực
tiếp hay gián tiếp đối với con người.
- Con người đang phá hoại môi trường sống
của động vật, giết hại chúng.
+ Vấn đề bài viết nêu
lên liên quan trực tiếp đến cuộc sống hiện nay của chúng ta vì con người đang
là nguyên nhân trực tiếp phá hủy môi trường sống của động vấn. Từ đó tác động
lên bản thân em ý thức bảo vệ môi trường.
- Đọc trước bài thơ Vì sao chúng ta phải
đối xử thân thiện với động vật. Liên hệ những hiểu biết của bản thân để đọc
hiểu văn bản.
II.
Đọc hiểu
Câu hỏi giữa bài
Câu hỏi 1: Ý
chính của phần 1 là gì?
Ý chính của phần 1 là
động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Câu hỏi 2: Câu
nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?
Câu “Loài người kì thực
cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi” trong phần 3 cho
thấy con người liên quan đến động vật.
Câu hỏi 3: Tranh
minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
Tranh minh họa gợi cho
em suy nghĩ về những công viên bách thú, nơi có những con động vật bị nhốt ở
trong đó và hằng ngày có các bạn nhỏ để tham quan.
Câu hỏi 4: “Môi
trường sinh tồn” là gì?
“Môi trường sinh tồn”
là toàn bộ những điều kiện tự nhiên, xã hội mà con người, sinh vật tồn tại, sống
còn, phát triển trong quan hệ với con người, sinh vật khác.
Câu hỏi 5: Phần
4 nói về thực trạng nào đáng báo động?
Phần 4 nói về thực trạng
đáng báo động là số lượng các loài động vật ngày càng giảm do môi trường sống bị
chiếm lĩnh, phá hoại.
Câu hỏi 6: Ý
chính của phần 5 là gì?
Ý chính của phần 5 là
con người cần thay đổi để bảo vệ động vật.
Câu
hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 50)
Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:
a) “Qua nghiên cứu, khỉ
và vượn có cùng tổ tiên với con người,..."
b) “Mỗi loài động vật
đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”
c) “Mỗi loài động vật
tồn tại... là kết quả của tạo hoá
trong hàng tỉ năm...”
d) “...không ít loài
đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng
hoàn toàn”
Trả lời:
a. Tổ tiên: những người
thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.
b.
- trực tiếp: có quan hệ
thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian.
- gián tiếp: không có
quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian.
c. tạo hóa: đấng tạo ra
muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm.
d. tuyệt chủng: là một hiện
tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn
trên trái đất.
Câu 2 (trang 50)
Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn
ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
Chúng ta phải đối xử
thân thiện với động vật vì:
+ Những loài động vật
nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
=> Dẫn chứng: đứng
nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều
thả chơi.
+ Động vật gắn liền cuộc
sống con người.
=> Dẫn chứng: gà
gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động
thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến.
+ Động vật có vai trò
quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.
=> Dẫn chứng: Mỗi
loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người.
Câu 3 (trang 50)
Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử
không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong
văn bản?
- Tác giả đã thể hiện
thái độ bất bình trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.
- Thái độ ấy thể hiện
rõ nhất ở câu văn trong văn bản như: Môi trường sống của động vật bị con người
chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng
hoàn toàn.
Trả lời câu 4
(trang 51)
Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và
dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy.
|
Lí lẽ |
Bằng chứng |
|
Vì vậy, khó mà
tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con
người sẽ ra sao |
Buổi sáng tinh mơ,
gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích vui
trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra
bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến
thành những món ăn thanh đạm của thôn quê |
Trả lời:
|
Lí lẽ |
Bằng chứng |
|
Vì vậy, khó mà
tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con
người sẽ ra sao? |
- Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o
gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò
chậm rãi ra đồng làm việc - Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm,
mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đạm của
thôn quê |
|
Những loài động
vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ |
Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ,
buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi |
|
Loài người kì
thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà
thôi |
- Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng
những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao
chúng có thể giống cn người đến vậy. - Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên
với con người |
Câu 5 (trang 51)
Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ
hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?
- Văn bản trên giúp em
hiểu được động vật và con người có mối quan hệ gắn liền với nhau và động vật
giúp cho cuộc sống của chúng ta nhiều màu sắc đẹp đẽ hơn. Chính vì vậy, em hi vọng
con người chúng ta sống hòa hợp với các loài động vật và hành động để bảo vệ
chúng.
- Một số lí lẽ để làm
sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật: Động vật không chỉ có vai
trò quan trọng trong thiên nhiên mà còn cả với đời sống con người về mặt có lợi
như cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn,
bò,...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt,...), da (tuần lộc, hổ, trâu,...); làm thí
nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch,...), thuốc (thỏ, chuột bạch,... ); hỗ trợ
cho con người: lao động (trâu, bò, voi,...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ,
vẹt, sáo,...), bảo vệ an ninh (chó);... Bên cạnh đó động vật còn gây hại không
nhỏ cho con người như truyền, gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột,...)...
=> Chính vì những
vai trò to lớn đó mà mỗi người chúng ta cần phải ra sức bảo vệ động vật và đa dạng
sinh học.
ĐỌC
HIỂU VĂN BẢN
1.
Vai trò của động vật trong cuộc sống của con người
- Động vật gắn liền với
tuổi thơ con người:
+ Nhiều người từng
dành hàng giờ ngồi nhìn lũ kiến "hành quân".
+ Buộc chỉ vào chân
cánh cam làm diều.
- Động vật gắn liền với
cuộc sống con người:
+ Gà trống gáy o o gọi
thức dậy.
+ Mẻ tôm, cá chế biến
những món thanh đạm.
- Động vật có vai trò
quan trọng trong hệ sinh thái:
+ Tất cả loài vật đều
có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
+ Mất đi 1 loài cũng tạo
vết khuyết trong hệ sinh thái (môi trường sinh tồn của con người).
- Con người cũng chỉ
là một loại động vật đặc biệt:
+ Loài khỉ, vượn là tổ
tiên con người.
+ Các hành động của chúng
rất giống con người.
2.
Thực trạng cuộc sống của động vật những năm gần đây
- Số lượng các loài động
vật giảm đi rõ rệt, nhiều loài trên nguy cơ tuyệt chủng.
- Môi trường sống của
động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại.
- Nhiều loài bị con
người ngược đãi, săn bắt vô tổ chức và tàn sát.
3.
Bài học nhận thức cho con người
- Khi hiểu được động vật,
con người sẽ:
+ Không phá rừng, chặt
cây vì nhu cầu riêng.
+ Không lạm dụng và cướp
đi môi trường của chúng.
→ Hãy đặt bản thân vào
vị trí của động vật để cảm nhận.
- Hành động con người
cần có: Thay đổi, bảo vệ Trái Đất, để động vật cũng có quyền được sống như con
người.
➩ Cần đối
xử thân thiện với động vật.
III.
Tổng kết
1.
Nội dung
Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? nhấn mạnh vai trò quan trọng của động vật
đối với con người cũng như Trái Đất. Bên cạnh đó, tác giả còn nêu ra hiện trạng
hành động sai trái của động vật cùng lời nhắn nhủ con người phải đặt mình vào vị
trí của động vật và bảo vệ chúng.
2.
Nghệ thuật
Lập luận chặt chẽ cùng những lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.
