Phát biểu cảm nghĩ bài Sông nước Cà Mau
Phát biểu cảm nghĩ bài "Sông nước Cà Mau”
Bài
mẫu 1:
Bài làm:
Cảnh sắc của Việt Nam quê hương ta vô cùng
tươi đẹp, đó là vẻ đẹp của non sông gấm vóc, ở mỗi thành phố, mỗi tỉnh thành lại
có những vẻ đẹp đa dạng khác nhau, mang đặc trưng của vùng quê ấy. Là vùng đất
nằm ở vị trí cuối cùng của mảnh đất hình chữ S, vùng sông nước Cà Mau không chỉ
là một vùng địa lí của đất nước mà nó còn là một cảnh quan tươi sắc thu hút nhiều
ngòi bút của thi nhân viết về nơi đây. Tiêu biểu lên trong số đó chính là tác
phẩm “Sông nước Cà Mau” của nhà văn Đoàn Giỏi. Đây là tác phẩm viết về cảnh tượng
tươi đẹp và hùng vĩ của sông nước Cà Mau, đồng thời cũng thể hiện được tình cảm
của tác giả Đoàn Giỏi dành cho nơi đây.
“Sông nước Cà Mau” nằm ở chương mười tám của tập truyện “Đất rừng phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi. Trước hết nhà văn đã thể hiện được một ấn tượng khái quát của mình về vùng sông nước Cà Mau, đó là càng đổ dần về hướng Cà Mau thì khung cảnh xung quanh được điểm tô bởi màu xanh của sắc lá, đó là những tán lá xanh ven bờ sông tạo ra một bức tranh hài hòa về màu sắc với màu nước sông cũng như màu sắc của bầu trời. Những sắc xanh của tán lá còn gợi cho người đọc liên tưởng đến sự sống tươi đẹp vùng sông nước. Ta có thể nhận thấy vị trí mà nhà văn Đoàn Giỏi quan sát đó chính là trên dòng sông, có lẽ nhà thơ đang thưởng ngoạn cảnh đẹp trên một con thuyền.
Bởi chỉ có ở vị trí giữa của dòng sông thì nhà văn mới có thể đón nhận trọn vẹn cảnh sắc xung quanh như vậy. Sau khi phác họa những nét khái quát về khung cảnh xung quanh thì nhà văn đi vào miêu tả những địa danh cụ thể của Cà Mau, cụ thể ở đây chính là dòng Năm Căn rộng lớn, mênh mông mà cũng không kém phần hùng vĩ, mang lại cho con người cảm giác choáng ngợp về tầm mắt. Các chi tiết thể hiện được sự hùng vĩ, mênh mông của dòng sông và rừng đó chính là “nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác”, “con sông rộng hơn một ngàn thước”, “Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên ngụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng”.
Sau đó con thuyền của
nhà văn đến chợ nổi Năm Căn, đây là nơi các thuyền chở đầy những loại hoa quả,
hàng hóa để trao đổi, buôn bán. Đây cũng là một đặc trưng tiêu biểu của người
dân vùng sông nước Nam Bộ. Sông Năm Căn được miêu tả với một không gian rộng lớn,
con sông này rộng đến “hàng ngàn thước”, nước ở con sông này cũng dồi dào, đặc
biệt nước ở các con kênh, con rạch khác đổ vào ầm ầm như thác nước. Trong văn bản
“Sông nước Cà Mau” thì sự đông vui, nhộn nhịp của chợ nổi Năm Căn thể hiện
thông qua những chi tiết rất sống động, chân thực.
Đó
chính là sự tấp nập, nhộn nhịp của những “túp lều lá đơn sơ”, của những “căn
nhà gạch hai tầng”, “những đống gỗ cao như núi”, “những cột đáy”, “thuyền
chài”, “thuyền lưới”…Sự độc đáo chỉ có ở chợ nổi vùng sông nước, đó chính là chợ
họp luôn trên sông, những con thuyền chở đầy ăm ắp những loại hàng hóa, những
người chủ thuyền chỉ cần đỡ sát thuyền lại với nhau là có thể trao đổi, mua bán
hàng hóa từ tiêu dùng đến ẩm thực. Hơn nữa, Năm Căn còn là nơi tập trung những
người bán vải, bán rượu đến từ nhiều nơi khác nhau, có nhiều giọng nói cũng như
trang phục khác nhau làm nên nét độc đáo của những khu chợ nổi này.
Không những rộng lớn,
hùng vĩ là nơi bắt nguồn của nhiều con kênh, con rạch khác mà sông Năm Căn còn rất
đa dạng và phong phú bởi nguồn thủy sản dồi dào “cá bơi hàng đàn” hình ảnh những
con cá này thể hiện được sự giàu có hải sản của các con sông nhưng đồng thời nó
cũng thể hiện được vẻ đẹp thơ mộng, êm ả của chốn sông nước mênh mông, bát ngát
này. Đó cũng chính là sự hòa hợp giữa thiên nhiên đất trời, các loại sinh vật,
cảnh vật xung quanh cũng như hoạt động sống, hoạt động lao động của con người
vùng sông nước.
Không chỉ miêu tả
sông nước mà nhà văn Đoàn Giỏi còn đi vào miêu tả những cánh rừng dựng lên cao
ngất như những “dãy trường thành vô tận”, đó là những khu rừng nguyên sinh vừa
mang nét hoang sơ vừa mang nét huyền bí thu hút người xem, người nhìn. Ta có thể
thấy ở đây nhà văn đã vô cùng tinh tế trong cảm nhận cũng như trong miêu tả lại
cảnh sắc của vùng sông nước Cà Mau, theo hành trình xuôi dòng Năm Căn, nhà văn
đã miêu tả tuần tự những cảnh sắc cũng như sự vật mà mình cảm nhận được nên ta
thấy ở trong những trang văn này cảm xúc rất đỗi chân thực của nhà thơ.
Như vậy, tác phẩm
“Sông nước Cà Mau” của nhà văn Đoàn Giỏi đã gởi ra cho người đọc một bức tranh
toàn cảnh về vùng sông nước Cà Mau, thông qua bức tranh ấy độc giả có thể cảm
nhận được một cách trọn vẹn không gian hùng vĩ, cảnh sắc thiên nhiên cũng như
không gian náo nức, nhộn nhịp nơi chợ nổi. Cách tái hiện của nhà văn vô cùng độc
đáo, xuôi theo cuộc hành trình cũng như xuôi theo mạch cảm xúc trữ tình của nhà
văn.
Bài
mẫu 2:
Bài làm:
“Sông nước Cà Mau” được trích từ chương
XVIII trong tác phẩm “Đất rừng phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi. Thông qua câu
chuyện về cuộc lưu lạc của một cậu bé thiếu niên thành phố vào vùng rừng U
Minh, tác giả đã khắc họa một bức tranh đặc sắc về thiên nhiên hoang dã cũng
như cuộc sống của con người nơi tận cùng cực Nam của Tổ quốc trong thời kì
kháng chiến chống Pháp, để lại trong lòng người đọc những ấn tượng khó phai.
Mở
đầu đoạn trích là cảm giác của An – nhân vật chính trước vùng đất Cà Mau xa lạ,
sau đó là sự miêu tả cụ thể các kênh rạch, con sông năm Căn rộng lớn và cảnh họp
chợ Năm Căn đông vui, độc đáo. Cậu bé An ngồi trên con thuyền xuôi theo các
kênh rạch chằng chịt đổ ra sông Năm Căn và điểm cuối là chợ Năm Căn. Suốt cuộc
hành trình ấy, thiên nhiên rộng lớn cứ thế hiện ra một cách đầy đủ và chân thực.
Cả một không gian rộng
lớn được bao phủ bởi một màu xanh bất tận: xanh trời, xanh nước, xanh cây. Trên
là màu xanh của trời, dưới là màu xanh của nước và xung quanh là sắc xanh của
cây lá. Trong cảnh sắc tràn ngập màu xanh ấy là âm thanh và hơi thở mặn mòi của
vùng đất tận cùng Tổ quốc – sông nước Cà Mau. Những hình ảnh hiện lên lúc
nhanh, lúc chậm, hệt như một cuốn phim.
Điều ấn tượng đầu
tiên đó là cách đặt tên cho những con kênh, dòng sông của người dân vùng này.
Không bằng những cái tên mĩ lệ mà người ta gọi con sông, con kênh theo đặc điểm
riêng của chúng. Gọi rạch Mái Giầm vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm
cọng tròn xốp nhẹ, trên xòe ra độc một cái lá xanh; gọi kênh Bọ Mắt vì tập
trung cơ man bọ mắt, đen như hạt vừng…Cách đặt tên ấy cho thấy sự một thiên
nhiên hoang dã, con người thì sống hòa hợp, gần gũi với thiên nhiên.
Sau khi phác họa những
nét khái quát về khung cảnh xung quanh, nhà văn đi vào miêu tả cụ thể các địa
danh cụ thể của vùng sông nước Cà Mau, mà ở đây chính là dòng sông Năm Căn mênh
mông, rộng lớn. Đó là sự hùng vĩ của thiên nhiên khiến cho con người có cảm
giác choáng ngợp về tầm mắt. Dòng Năm căn mênh mông, “nước ầm ầm đổ ra biển
ngày đêm như thác”, “con sông rộng hơn một ngàn thước”, cá bơi hàng đàn đen
trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thế mới thấy
được thiên nhiên nơi đây còn hoang sơ và trong lành tới mức nào. Bao quanh dòng
sông là rừng đước bạt ngàn. Từng hàng, từng hàng nối tiếp nhau như bảo bọc, như
chở che. Bằng con mắt quan sát tinh tế, sử dụng cả thị giác và thính giác để ngắm
nhìn và lắng nghe sự sống trong cánh rừng đước trải dài. Bức tranh thiên nhiên
thật đẹp và thơ mộng.
Không chỉ miêu tả về
cảnh sắc thiên nhiên mà tác giả còn diễn tả về nhịp sống của con người. Đó
chính là sự miêu tả về chợ Năm Căn cùng với cảnh sinh hoạt của con người. Chợ
năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui và tấp nập, là nơi các thuyền chở
đầy những loại hoa quả, hàng hóa để trao đổi, buôn bán. Vẫn là những quang cảnh
quên thuộc của một khu chợ nổi với những túp lều lá thô sơ nằm bên cạnh những
ngôi nhà gạch hai tầng, những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới dập dềnh trên
sóng nước mênh mông. Ngoài hàng hóa, chợ nổi Năm Căn còn là sự đa dạng về trang
phục, màu sắc, tiếng nói của kẻ bán, người mua thuộc nhiều dân tộc. Một khu chợ
độc đáo, khác biệt so với tất cả các xóm trợ vùng sông nước Cà Mau.
Với ngòi bút miêu tả sắc nét, vừa cụ thể, chân thực, vừa có tính khái quát tác giả đã khắc họa nên một bức tranh về thiên nhiên hùng vĩ và cuộc sống con người đầy vui tươi nơi đất mũi Cà Mau. Phải là người yêu và gắn bó với Cà Mau lắm tác giả mới có thể làm nên bức tranh tuyệt vời đến vậy!
Bài mẫu 3:
Bài văn Sông nước Cà Mau trích từ chương XVIII truyện Đất rừng phương Nam (1987) của nhà văn Đoản Giỏi. Đây là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của văn học thiếu nhi nước ta, được nhiều thế hệ bạn đọc nhỏ tuổi yêu thích. Tác phẩm được in lại nhiều lần, được dựng thành phim khá thành công. Bộ phim Đất Phương Nam ra đời đã chiếm được tình cảm mến mộ của công chúng. Tuy trích từ một tác phẩm truyện nhưng văn bản này có thể xem là miêu tả khá hoàn chỉnh về cảnh quan sông nước vùng Cà Mau ở cực nam của Tổ quốc.
Đoàn Giỏi miêu tả cảnh
quan sông nước vùng Cà Mau theo một trình tự: bắt đầu từ những ấn tượng chung về
thiên nhiên vùng đất Cà Mau, rồi tập trung miêu tả và thuyết minh về các kênh rạch,
sông ngòi với cảnh vật hai bên bờ. Cuối cùng là cảnh chợ Năm Căn họp ngay trên
sông nước. Với trình tự tự nhiên, hợp lý những hình ảnh trong bài văn được hiện
lên như trong khuôn hình của một cuốn phim, lúc lướt nhanh, lúc chậm lại, có đoạn
đặc tả cận cảnh, có chỗ lùi xa bao quát toàn cảnh. Điểm nhìn để quan sát và
miêu tả của người kể chuyện là "trên con thuyền" xuôi theo các kênh rạch
và dừng lại ở chợ Năm Căn.
Mở đầu "cuốn
phim" là đoạn văn nêu ấn tượng chung ban đầu về vùng sông nước Cà Mau. Tác
giả chưa miêu tả một hình ảnh cụ thể nào mà chỉ là những hình ảnh khái quát được
cảm nhận qua thị giác và thính giác của nhà văn. Đó là ấn tượng về một vùng
không gian rộng lớn mênh mông với sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng
nhện và tất cả được bao trùm trong màu xanh của trời của nước, và tiếng rì rào
bất tận của rừng cây, của sóng và gió. "Màu xanh" đã thành một ấn tượng
nổi bật: trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, xung quanh mình cũng chỉ toàn
một sắc xanh cây lá tạo nên cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.
Và tiếng rì rào cũng thành một thứ âm thanh đơn điệu, triền miên ru ngủ thính
giác: đó là tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng
sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi
gió muối....
Tiếp theo là cảnh
kênh rạch vùng Cà Mau được kể lại qua những cái tên lạ và những lời giải thích
thú vị: rạch Mái Giầm, kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía... Qua cách đặt tên, ta thấy
thiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, hoang dã, phong phú và con người sống rất gần
với thiên nhiên, nên họ giản dị, chất phác ngay từ cách đặt tên cho kênh rạch,
đất đai không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của
nó mà gọi thành tên.
Dòng sông Năm Căn
hiện lên với một vẻ đẹp riêng: rộng lớn, hùng vĩ mà hoang dã. Cải nét rộng lớn,
hùng vĩ được nhà văn tập trung miêu tả trong nhiều chi tiết gây ấn tượng: con
sông mênh mông rộng lớn hàng ngàn thước, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như
thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên, hụp xuống như người bơi ếch giữa
những đầu sóng trắng, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận....
Còn cái vẻ "hoang dã" thì được vẽ lại tài tình trong cái màu xanh rừng
đước hai bên sông với những mức độ, sắc thái khác nhau: Cây đước mọc dài theo
bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp :rày chồng lên lớp kia ôm
lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ...
loà nhoà ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai.
Những "bậc"
màu xanh ấy đã miêu tả các lớp cầy đước từ non đến già, tiếp nối nhau từ bao đời
nay vẫn như thế! Nhà văn không những đã quan sát tinh tế mà còn miêu tả lại một
cách tài tình bức tranh phong cảnh thiên nhiên, thể hiện qua cách dùng tính từ
chỉ màu sắc. Trong cách dùng động từ cũng vậy: thuyền chúng tôi cheo thoát qua
kềnh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn. Các động từ "thoát
qua", "đổ ra", "xuôi về" đều chỉ hoạt động của con
thuyền nhưng không thể thay đổi trình tự các động từ ấy trong câu: "thoát
qua" nói con thuyền vượt qua một nơi khó khăn, nguy hiểm; "đổ
ra" diễn tả con thuyền từ kênh nhỏ ra dòng sông lớn; còn "xuôi về"
là lúc con thuyền nhẹ nhàng xuôi theo dòng nước êm ả trên sông Năm Căn.
Chỉ nửa trang văn mà tác giả đã
làm sống lại như thật trước mắt ta cảnh sắc của cái chợ ở vùng đất cuối cùng của
Tổ quốc với vẻ đẹp riêng vừa trù phú, vừa độc đáo. Sự trù phú được thể hiện qua
khung cảnh rộng lớn, tấp nập, hàng hoá phong phú, thuyền bè san sát, với các
chi tiết tiêu biểu: những đống gỗ cao ngất như núi, những bến vân hà nhộn nhịp
dọc dài theo sông, những ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng sông chiếu rực trên mặt
nước mui những khu phố nổi.... Tác giả đã sử dụng thành công biện pháp liệt kê
với điệp từ "những" để gây ấn tượng về sự trù phú của chợ trên sông,
"những"..., rồi lại "những"... cả đoạn văn có đến 12 chữ
"những".
Tuy
nhiên, không chỉ trù phú, chợ Năm Căn còn có vẻ đẹp độc đáo: "một xóm chợ
vùng cận biển" có cái bề thế của một trấn "anh chị rừng xanh" đứng
kiêu hãnh phô trương sự trù phú của nó trên vùng đất cuối cùng của Tổ quốc. Chợ
họp ngay trên sông nước với những nhà bè như những khu phố nổi và những con
thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, có thể có mọi thứ mà không cần bước ra khỏi
thuyền, với sự đa dạng về màu sắc, trang phục, tiếng nói của người bán hàng thuộc
nhiều dân tộc: Những người em gái Hoa kiều bán hàng xởi lởi, những người Chà
Châu giang bán vải, những cụ già người Miên bán rượu, với đủ các giọng nói líu
lô, đủ kiểu ăn vận sặc sỡ, đã điểm tô cho Năm Căn một màu sắc độc đáo, hơn tất
cả các xóm chợ vùng rừng Cà Mau.
"Cuốn phim" được khép lại sau cảnh chợ Cà Mau, nhưng lại gợi ra những suy nghĩ cho người xem. Phải chăng đó là bức tranh Sông nước Cà Mau với những vẻ đẹp riêng độc đáo của nó, tác giả không chỉ đem lại cho độc giả những hiểu biết mới, những phát hiện thú vị về vùng đất này, mà quan trọng hơn, nhà văn đã truyền cho chúng ta tình yêu đất nước để ta càng thêm yêu mảnh đất cực nam của Tồ quốc, bởi một lẽ giản dị rằng: đất nước ta, nơi nào cũng đẹp, cũng đáng yêu !