Ngữ văn 6 Bài 5 Đọc: Hang Én - Kết nối tri thức
Đọc: Hang Én (Hà My)
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Nhan đề “Hang Én” gợi liên tưởng về một hang động có rất nhiều chim én sinh sống ở trong đó.
Câu 2 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 1 - Kết nối tri thức với cuộc sống):
- Cảm giác: nhạc nhiên, thích thú, say mê,…
* Đọc văn bản
1. Theo dõi: Chú ý cách thức di chuyển vào hang Én.
- Cách thức di chuyển: đi bộ vì đường tới hang Én phải xuyên qua rừng nguyên sinh, vượt nhiều đoạn dốc cao, ngoằn ngoèo, lội suối và sông.
2. Theo dõi: Việc đi bộ sẽ cho tác giả cơ hội trải nghiệm những điều kì thú của thiên nhiên như thế nào?
- Từ dốc Ba Giàn:
+ Tận mắt nhìn những cây cổ thụ tán cao vút, thân đầy các loài tầm gửi, có cả phong lan rừng đang nở hoa.
+ Có sên, vắt, nhiều loài côn trùng và chim chóc không biết tên.
+ Cảm giác về một cuộc ngược dòng tìm về thủa sơ khai.
- Tới thung lũng Rào Thương:
+ Tiếng suối róc rách, thảm cỏ, cây cối rậm rạp, lúp xúp, vẳng ra tiếng chim kêu đủ giọng.
+ Lội qua suối nước trong vắt, mát lạnh, nhìn rõ cá bơi,…
+ Những đàn bướm đủ màu sắc,
- Hang Én:
+ Giống như cái tổ khổng lồ và an toàn với không gian trú ẩn, nước, không khí, ánh sáng, có hàng vạn con chim én, …
3. Theo dõi: Chú ý các số liệu về diện tích, độ cao, chiều dài, … của hang Én.
+ Nơi rộng nhất khoảng 110 m2 , có thể chứa được hàng trăm người.
+ Nơi cao nhất tương đương tòa nhà 40 tầng (120m).
+ Quãng sông ngầm chừng 4 km.
+ Trần hang cao hàng trăm mét.
4. Theo dõi: Chú ý những từ ngữ diễn tả sự hòa mình của du khách với thiên nhiên.
+ ai nấy nhoài ra khỏi lều, chân trần chạy quanh sông, rồi ngồi ngay bên bờ cát vục nước rửa mặt, hít căng lồng ngực thứ không khí mát lành, tinh khiết,…
* Sau khi đọc
1. Nội dung chính:
Hang Én là một bài kí kể lại cuộc hành trình khám phá hang én của nhân vật tôi. Tác phẩm đã cung cấp cho người đọc những thông tin từ khung cảnh, thảm thực vật,... vừa hùng vĩ, vừa mơ mộng của địa điểm này.
2. Nghệ thuật
Sử dụng ngôi kể thứ nhất tăng sự chân thực, trình tự miêu tả hấp dẫn, cách miêu tả thú vị cùng những thông tin chính xác.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
1. Nhân vật tôi đã kể về hành trình khám phá Hang Én theo trình tự nào?
- Nhân vật tôi đã kể về hành trình khám phá Hang Én theo trình tự từ ngoài vào trong. Bắt đầu xuyên qua rừng nguyên sinh, tiếp đến dốc Ba Giàn, thung lũng Rào Thương, rồi tới hang Én. Tác giả tiếp miêu tả hang Én.
- Theo thứ tự không gian (từ ngoài nhìn vào trong):
+ To như "cái khổng lồ và an toàn mà mẹ Thiên nhiên ban tặng cho con người".
+ Tiếp đến là đến cửa hang. Hang có 3 cửa lớn.
+ Lòng hang là nơi rộng nhất. Trong hang Én có hàng vạn con trú ngụ và "chưa biết sợ con người".
+ Ra sau hang Én, hàng trăm dải san hô uốn lượn.
- Theo thứ tự thời gian: từ sáng tới khi bóng tối trùm kín trong lòng hang Én và tới lúc 5h sáng - khi ánh sáng bao trùm cả lòng hang Én.
2. Tìm những chi tiết miêu tả địa hình, cây cối, loài vật trên đường đến Hang Én. Những chi tiết này gợi cho em cảm giác gì về rừng nguyên sinh?
Những chi tiết miêu tả địa hình, cây cối, loài vật trên đường đến Hang Én:
- Muốn tới hang Én phải xuyên qua rừng nguyên sinh. qua con dốc Ba Giàn dài gần 2km. Dốc cao và gập ghềnh, đường mòn vừa một người đi, khá trơn, nhiều chặng có cây đổ chắn ngang hoặc những vòm dây leo giăng kín.
- Nhiều cây cổ thụ tán cao vút, thân đầy các loại tầm gửi, có cả hoa phong lan đang nở.
- Có sên, vắt và nhiều loại côn trùng, chim chóc.
- Nhiều con suối róc rách, thảm cỏ, cây cối rậm rạp, lúp xúp
- Nước suối trong vắt, mát lạnh, nhìn rõ đàn cá bơi liêu xiêu giữa dòng nước.
- Những đàn bướm đủ màu, đậu thành từng vạ.
➞ Đây là một khu rừng nguyên thủy, rộng lớn, cảnh sắc thiên nhiên vô cùng phong phú, đa dạng và hùng vĩ.
3. Qua bài ký, em hiểu được gì về sự “sống” của đá và cuộc sống của loài én chưa biết “sợ con người”?
Sự “sống” của đá và cuộc sống của loài én chưa biết “sợ con người” là một cuộc sống "vẫn cứ hồn nhiên trú ngụ", nguyên thủy, nơi nào cũng dày đặc chim én. Cộng đồng én sống thoải mái với bầy đàn của chúng, không mảy may để ý đến sự hiện diện của du khách:
- Én bố mẹ tấp nập đi về mớm mồi cho con, én anh chị rập rờn bay đôi.
- Nhiều bạn én thiếu niên ngủ nướng.
- Có bạn én cánh bị thương không bay lên được...
- Dải đá san hô uốn lượn qua vài triệu năm, tất cả các dải đá vẫn "sống" trong hành trình tạo tác của tự nhiên.
4. Hình ảnh nào trong bài thể hiện sự trân trọng, lòng biết ơn và tình yêu của con người đối với tự nhiên?
Hình ảnh trong bài thể hiện sự trân trọng, lòng biết ơn và tình yêu của con người đối với tự nhiên: "Ai nấy nhoài ra khỏi lều, chân trần chạy quanh sông, rồi ngay bên bờ cát vục mắt nước rửa mặt, hít căng lồng ngực thứ không khí mát lành, tinh khiết".
5. Tâm trạng của du khách khi sống trong không gian hang Én, thiếu thốn các tiện nghi thông thường được miêu tả qua những chi tiết nào?
Tâm trạng của du khách khi sống trong không gian hang Én, thiếu thốn các tiện nghi thông thường được miêu tả qua những chi tiết:
- Khi bóng tối bao trùm lòng hang Én, tôi ngồi bệt trên cát.
- Khi trời sáng, ai nấy đều nhoài ra khỏi lều, hít căng lồng ngực.
6. Cách tác giả cảm nhận về cuộc sống hoang dã có làm cho người đọc khiếp sợ không? Vì sao?
Cách tác giả cảm nhận về cuộc sống hoang dã không làm cho người đọc khiếp sợ. Tác giả miêu tả chân thực, sắc nét cuộc sống nguyên thủy, hoang dã cho thấy vẻ đẹp hùng vĩ, vừa hoang sơ, vừa bí ẩn của thiên nhiên, khiến người đọc càng muốn khám phá, chinh phục hơn bao giờ hết.
7. Có ý kiến cho rằng hành trình khám phá hang Én thích hợp với những người ưa mạo hiểm. Theo em, hành trình này còn đánh thức điều gì ở con người?
Có ý kiến cho rằng hành trình khám phá hang Én thích hợp với những người ưa mạo hiểm. Theo em, hành trình này còn đánh thức ở con người sự trân trọng, có ý thức giữ gìn, bảo vệ, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hóa của đất nước.
8. Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về hang Én.
Hang Én là hang động lớn thứ 3 trên thế giới xếp sau Hang Sơn Đoòng (Việt Nam) và hang Deer (Malaysia). Hang nằm trong khu vực trung tâm của Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Được phát hiện và công bố vào năm 1994, những hình ảnh ấn tượng về hang động này đã nhanh chóng được biết đến và trở thành một điểm đến ấn tượng trên toàn thế giới. Đường vào hang Én xuyên qua tán rừng rậm, men theo dòng sông Rào Thượng uốn lượn với cảnh tượng bươm bướm trắng bay ngợp tràn suốt đường đi. Bên trong hang, có hàng triệu con én sinh sống và làm tổ. Bạn sẽ có một chuyến du hành đi ngược thời gian về thời kỳ tiền sử, vô cùng nguyên thủy, hoang sơ.
Đoạn văn tham khảo 2:
Sau khi đọc văn bản “Hang Én” của tác giả Hà My, người đọc đã có ấn tượng mạnh về địa danh hang Én - một hang động với cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, nguyên sơ, tươi mát, tinh khôi và là nơi con người có thể trú ẩn an toàn. Nơi đây từ thủa khai thiên lập địa, con người và thiên nhiên đã là bạn hữu, sống hòa hợp. Đến với hang Én, du khách yêu thích, cảm phục, ngưỡng vọng, kết giao với tự nhiên, cảm thấy được sống an nhiên trong cái “tổ” của “Mẹ Thiên Nhiên”. Hành trình về với tự nhiên vừa cho con người mở rộng tầm mắt với những trải nghiệm thú vị khi được sống cùng thiên nhiên hoang sơ, vừa là thử thách đối với sức khỏe và kĩ năng sinh tồn của con người trong những điều kiện thiếu thốn. Thiên nhiên là người mẹ vừa nuôi dưỡng, vừa dạy dỗ con người. Đây cũng chính là điều mà hành trình khám phá hang Én đánh thức ở con người.
