Ngữ văn 6 Bài 2 Kể lại một truyện cổ tích - Chân trời sáng tạo
Ngữ văn 6
Bài 2: Kể lại một truyện cổ tích
VIẾT
Phần I
Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản
Em hãy tìm đọc truyện cổ tích Cây khế và đọc bài văn kể lại truyện Cây khế, sau đó trả lời những câu hỏi sau:
Câu 1 (trang 54 sgk Ngữ văn 6 tập 1)
Người kể có nêu được thời gian, địa điểm xảy ra câu chuyện hay không?
Gợi ý:
Đọc đoạn đầu văn bản xem đã có thông tin này chưa.
Trả lời:
Người kể đã nêu được thời gian, địa điểm xảy ra câu chuyện: ngày xưa và tại một nhà kia.
Câu 2 (trang 54 sgk Ngữ văn 6 tập 1)
Người kể có đảm bảo kể đủ những sự việc chính đã diễn ra trong truyện Cây khế hay không?
Gợi ý:
Tìm đọc truyện Cây khế và đối chiếu các sự việc.
Trả lời:
Người kể đã đảm bảo kể đủ những sự việc chính đã diễn ra trong truyện Cây khế:
- Cha mẹ mất sớm, người anh lấy hết của cải.
- Chim ăn khế và trả vàng cho nhà người em.
- Người anh đòi đổi tài sản lấy cây khế của em.
- Do quá tham lam, bắt chim chở nặng nên người anh đã rơi xuống biển và bị sóng cuốn đi.
Câu 3 (trang 54 sgk Ngữ văn 6 tập 1)
Những hành động của nhân vật trong truyện có bị người kể bỏ sót hay không?
Gợi ý:
Tìm đọc truyện Cây khế và đối chiếu các hành động của nhân vật trong truyện.
Trả lời:
Những hành động của nhân vật trong truyện không bị người kể bỏ sót:
- Hành động của người anh độc ác lấy hết gia sản.
- Người em hiền lành cho chim ăn khế.
- Con chim biết lấy vàng trả ơn.
- Người anh tham lam bắt chim chở nặng và nhận lấy cái chết.
Câu 4 (trang 54 sgk Ngữ văn 6 tập 1)
Từ bài văn kể lại truyện Cây khế, em học được điều gì về cách kể lại một truyện cổ tích?
Gợi ý:
Đọc lại bài văn và xét xem về hình thức và nội dung có gì đặc biệt.
Trả lời:
Từ bài văn kể lại truyện Cây khế, em học được cách kể lại một truyện cổ tích đó là phải đáp ứng đầy đủ nội dung và hình thức của văn bản:
- Trình bày tên truyện và lí do kể truyện.
- Giới thiệu nhân vật, hoàn cảnh xảy ra câu chuyện.
- Trình bày các sự việc chính của truyện.
- Trình bày kết thúc truyện.
- Suy nghĩ của bản thân về kết thúc truyện.
Phần II
Viết một bài văn khoảng 400 chữ kể lại một truyện cổ tích
Gợi ý:
Em tự chọn một truyện cổ tích mà mình yêu thích rồi viết bài văn:
- Bài văn ngắn gọn khoảng 400 chữ.
- Có đầy đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài.
- Lập dàn ý sau đó kể lại truyện.
Trả lời:
Hướng dẫn kể truyện cổ tích Cây vú sữa:
Lập dàn ý:
1. Mở bài: giới thiệu
- Tên truyện: Cây vú sữa.
- Lí do muốn kể lại truyện: Cho em hiểu tình yêu bao la của mẹ và nhắc nhủ em đạo làm con.
2. Thân bài:
- Trình bày:
+ Nhân vật: mẹ và cậu bé.
+ Hoàn cảnh xảy ra câu chuyện: mẹ mắng vầ cậu bé bỏ nhà đi.
- Kể chuyện theo trình tự thời gian:
+ Sự việc 1: mẹ mắng nên cậu bé vùng vằng bỏ đi không về.
+ Sự việc 2: Quá đau buồn và kiệt sức vì nhớ con, mẹ cậu đã mất và hóa thành cây vú sữa.
+ Sự việc 3: Cậu bé bị đói và bị bắt nạt, nhớ mẹ nên đã tìm đường về nhà.
+ Sự việc 4: Về đến nhà không thấy mẹ đâu, chỉ có cây vú sữa.
+ Sự việc 5: Cậu bé ăn trái vú sữa ngọt ngào nhớ đến tình yêu thương của mẹ
+ Sự việc 6: Xóm làng ai cũng thích cây trái vú sữa nên xin hạt về trồng và đặt là cây vú sữa.
3. Kết bài:
Cảm nghĩ về truyện vừa kể: cảm thấy biết ơn và kính trọng mẹ nhiều hơn.
Viết bài:
Truyện cổ tích chính là suối nguồn mát lành về lòng nhân hậu và những bài học làm người bao la. Hòa trong dòng chảy mát lành ấy, có tác phẩm Cây vú sữa là câu chuyện khiến em nhớ mãi về sự hi sinh của đấng sinh thành.
Ngày xưa, có một cậu bé được mẹ cưng chiều nên rất nghịch và ham chơi. Một lần, bị mẹ mắng, cậu vùng vằng bỏ đi. Cậu la cà khắp nơi, mẹ cậu ở nhà không biết cậu ở đâu nên buồn lắm. Ngày ngày mẹ ngồi trên bậc cửa ngóng cậu về. Một thời gian trôi qua mà cậu vẫn không về. Vì quá đau buồn và kiệt sức, mẹ cậu gục xuống và hóa thành một cái cây.
Một hôm, vừa đói vừa rét, lại bị trẻ lớn hơn đánh, cậu mới nhớ đến mẹ. “Phải rồi, khi mình đói, mẹ vẫn cho mình ăn, khi mình bị đứa khác bắt nạt, mẹ vẫn bên mình, về với mẹ thôi.” Cậu liền tìm đường về nhà. Ở nhà, cảnh vật vẫn như xưa, nhưng không thấy mẹ đâu. Cậu khản tiếng gọi mẹ:
- Mẹ ơi, mẹ đi đâu rồi, con đói quá! - Cậu bé gục xuống, rồi ôm một cây xanh trong vườn mà khóc.
Kỳ lạ thay, cây xanh bỗng run rẩy. Cây nghiêng cành, một quả to rơi vào tay cậu bé. Cậu bé cắn một miếng thật to. Chát quá! Quả thứ hai rơi xuống. Cậu lột vỏ, cắn vào hạt quả. Cứng quá. Quả thứ ba rơi xuống. Cậu khẽ bóp quanh quanh quả, lớp vỏ mềm dần rồi khẽ nứt ra một kẽ nhỏ. Một dòng sữa trắng sóng sánh trào ra, ngọt thơm như sữa mẹ.
Cây rung rinh cành lá, thì thào:
- Ăn trái ba lần mới biết trái ngon. Con có lớn khôn mới hay lòng mẹ.
Cậu oà lên khóc. Mẹ đã không còn nữa. Cậu nhìn lên tán lá, lá một mặt xanh bóng, mặt kia đỏ hoe như mắt mẹ khóc chờ con. Cậu ôm lấy thân cây mà khóc, thân cây xù xì, thô ráp như đôi bàn tay làm lụng của mẹ. Trái cây thơm ngon ở vườn nhà cậu, ai cũng thích. Họ đem về gieo trồng khắp nơi và đặt tên là Cây Vú Sữa.
“Đi khắp thế gian, không ai tốt bằng mẹ”. Câu chuyện về cây vú sữa đã gửi gắm đến chúng em bài học về đạo làm con và công ơn trời biển của đấng sinh thành. Cảm ơn vườn cổ tích, cảm ơn những câu chuyện nhân văn đã dạy dỗ chúng em nên người trong suốt hành trình lớn lên.
Nói và nghe
Câu hỏi trang 57 sgk Ngữ văn 6 tập 1:
Em đã viết xong một bài văn kể lại truyện cổ tích mà em yêu thích. Bây giờ, em hãy dùng ngôn ngữ nói để kể lại câu chuyện của mình cho các bạn nghe.
Gợi ý
Dựa vào bài viết em đã viết ở tiết trước và trình bày bài nói theo các bước dưới đây:
Trả lời:
Bước 1: Xác định đề tài, người nghe, mục đích, không gian và thời gian nói.
- Đề tài: kể lại truyện cổ tích
- Để xác định không gian và thời gian nói, em hãy trả lời câu hỏi: Em dự định sẽ nói ở đầu và trong thời gian bao lâu?
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý.
- Ý tưởng cho bài nói chính là truyện cổ tích mà em đã kể lại bằng bài viết ở trên.
- Em có thể sử dụng hình ảnh, tranh vẽ để hỗ trợ bài nói.
Bước 3: Luyện tập và trình bày
- Đứng trước gương để tập luyện.
- Chú ý điều chỉnh giọng nói.
Bước 4: Trao đổi, đánh giá.
- Nhận xét xem bố cục và các chi tiết bài viết đã đáp ứng chưa.
BÀI KẾ TIẾP
Giới thiệu
